Postu Administrativo Atabae
HISTÓRIA ESTABLESIMENTO POSTO ADMINISTRATIVU ATABAE
Uluk liu Administrasaun postu Administrativo Atabae seidauk hari iha Atabae posto Atabae pretense hamutuk ho posto Administrativo Balibo iha Balibo.
Posto Administrativo Atabae harí primeiro iha Simulau (Biacou ) suco Aidabaleten mais menus iha tinan 1912 – 1918, no iha altura ne'eba iha revolta ida husi Nai - Kau ema manemorin suco Atabae ho nia aliadu sira husi Cailaco no Maliana. Iha Altura ne’eba objectivo Nai – Kau nian atu oho Administrador do postu maibe tamba Admnistrador laiha iha nia fatin, sira konsegue oho maka chinesa sira ne’ebe fa,an sasan iha neba. Nai – Kau ho nia aliadu sira atu oho Administrador do posto tamba deit Administrador la foti Nai – Kau sai xefe do suco iha altura ne’eba, depois de nia aman Dom Vicente Daci – Leto mate.
Depois de akontesementu ida ne’e forsa halo operasaun hodi buka tuir Nai – Kau ho nia grupu sira iha suco Atabae, no iha altura ne’eba Administrador hamutuk ho forsa identifica fatin ida naran kiarbein iha Helesu suco Atabae, hodi muda fatin Postu Administrativo husi simulau ba kiarbein iha suco Atabae mais menus iha tinan 1918 – 1925.
Iha tinan 1925 – 1950 posto Administrativo muda fali mai iha fatin ida naran postu tuan ( Lolokolo ) suco Atabae, tamba iha kiarbein susar atu asesu ba be mos, no bemos tenki kuru iha mota kuak, tamba ne’e maka postu Administrativo muda mai postu Tuan. Iha postu tuan mos susar nafatin atu bele hetan be mos. No postu Administrativo Atabae iha altura ne’eba postu tuan hetan estragus husi forsa Timor oan nebe apoiu forsa Japones (funu nipon). ( Iha 2o Guerra Mundial ) Tinan 1942 – 1945. Iha tinan 1950 – 1982 Administrasaun postu Administrativo de Atabae muda fali mai iha Gerolete ( Villa Maria ) no agora sai sentru Treinamentu PNTL iha Rairobo, Iha Villa Maria Rairobo. Funsionamento Administrasaun Governo Portugues no mos Governo Indonésia nian Tinan 1982, funsiona nafatin iha Geroleten – Vila Maria. Governo Indonesia muda fali Posto Administrasaun husi Villa Maria Rairobo depois muda fali mai iha Railian – Tutubaba sucu Aidabaleten iha tinan 1983 – 1999 to,o agora.
historia sedauk kompletu bele fo komentariu iha okos halo kompletu liu tan historia ne'e?
Postu Administrativo Atabae Munisipiu Bobonaro lokalizadu iha zona Likisa, Balibo, Kailaku. Total populasaun existe iha Postu Atabae ne’e hamutuk abitantes 16.071 mil (2024) no área luan ho 273,1 km². Nia Vila mak Atabae.
Postu Atabae uluk iha tempu Portugêz hanesan ho nia naran original "Ata bai" signifika ''Atan Laiha". Postu Atabae kompostu Suku 4 Aldeia 20 mak hanesan :
1. SUKU AIDABALETEN
1. Aidabaleten total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 788
2. Biacou total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 776
3. Harame total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 821
4. Meguir total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 879
5. Sulilaran total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 992
6. Tasimean total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 2167
7. Tutubaba total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 1567
2. SUKU ATABAE
1. Fatubesi total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 656
2. Helesu total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 460
3. Lolokolo total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 540
4. Madebau total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 549
5. Saburapo total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 422
3. HATAZ
1. Aidabaleten total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 769
2. Aidabaslala total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 594
3. Biamaraen total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 781
4. Bloi total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 897
4. RAIROBO
1. Faturase total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 698
2. Limanaro total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 732
3. Rairobo total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 615
4. Vila Maria total populasaun existe iha aldeia ne'e hamutuk abitantes 355
Komentar
Posting Komentar